De Belastingdienst mag een veelheid van bronnen, inclusief artsen, bevragen bij de controle van aftrekposten. Dat neemt niet dat de fiscus zelf een geheimhoudingsplicht heeft ten aanzien van de opgevraagde informatie. Dat laat staatssecretaris Snel (Financiën) weten in antwoord op Kamervragen.
PvdA-lid Nijboer had Snel vragen gesteld over de privacyregels die gelden voor de Belastingdienst. Zo wilde hij weten over welke informatiebronnen de Belastingdienst kan beschikken bij de controle op de juistheid van aftrekposten in de inkomstenbelasting. De belastingplichtige is de primaire bron, aldus Snel. “Het is gebruikelijk om in eerste instantie de belastingplichtige zelf om informatie te vragen. Daarnaast kan ook informatie worden verzocht van derden die kwalificeren als administratieplichtigen of bepaalde overheidsorganen. Het betreft hier wederom alleen informatie die voor de belastingheffing of de uitvoering van de belastingwetgeving van belang is.”
Geen omkering bewijslast
Openbare informatie op internet kan ook door de inspecteur worden aangewend. “Met betrekking tot het controleren van aftrekposten geldt een belangrijke nuancering. Op grond van jurisprudentie van de Hoge Raad geldt bij aftrekposten niet het gevolg van de omkering van de bewijslast indien de belastingplichtige niet de door de inspecteur gevraagde gegevens met betrekking tot de aftrekposten verstrekt. Op de belastingplichtige rust namelijk reeds de bewijslast om de feitelijke omstandigheden die recht geven op de aftrekpost aannemelijk te maken. Dit kan hij op verschillende manieren doen. Indien de inspecteur vervolgens oordeelt dat de belastingplichtige het recht op de aftrekpost niet aannemelijk heeft gemaakt, kan hij bij de aanslagoplegging de aftrekpost weigeren. De belastingplichtige kan vervolgens in bezwaar en beroep tegen deze belastingaanslag.”
Geen beroep op geheimhoudingsplicht
Er is geen hiërarchie tussen de informatiebronnen, aldus de staatssecretaris. “In beginsel zal de inspecteur bij een controle van de belastingaangifte eerst nadere informatie opvragen bij de belastingplichtige zelf. Controle-strategische redenen kunnen de inspecteur echter aanleiding geven om gelijk al fiscaal relevante informatie over een belastingplichtige bij een administratieplichtige op te vragen.” Adminstratieplichtigen zijn in beginsel verplicht desgevraagd (informatie uit) gegevensdragers die zij houden voor een belastingplichtige aan de inspecteur te verstrekken. “Zij kunnen zich daarbij niet beroepen op een eventuele plicht tot geheimhouding, zelfs niet als die bij een wettelijke bepaling is opgelegd.” De informatieplicht geldt niet voor administratieplichtigen die een geestelijk ambt bekleden, notaris, advocaat, arts of apotheker zijn.
Arts mag worden bevraagd
De Belastingdienst mag wel contact opnemen met een arts om bijvoorbeeld de juistheid van aftrek voor een dieet te controleren. “Artsen mogen weigeren om aan de informatieplicht ten behoeve van de belastingheffing van derden te voldoen, omdat zij vanwege hun beroep tot geheimhouding verplicht zijn. Dit betekent echter niet dat het de inspecteur niet is toegestaan om informatie of toelichtingen bij een arts (op) te vragen.” Het recht op privacy van de belastingplichtige wordt hier gewaarborgd door het verschoningsrecht waar een arts zich op kan beroepen, aldus de staatssecretaris. “Het zou niet in de rede liggen om de inspecteur te verbieden informatie bij een arts in te winnen. Er zijn namelijk situaties denkbaar waarbij een belastingplichtige zijn arts toestemming geeft of heeft gegeven om de medische informatie aan de inspecteur te verstrekken.”
De opgevraagde informatie mag alleen in het kader van de heffing worden gebruikt. “De privacy van belastingplichtige blijft geborgd doordat de inspecteur op grond van artikel 67 AWR tot geheimhouding van alle informatie die hij heeft verplicht is. De Belastingdienst neemt deze geheimhoudingsplicht en de privacy van belastingplichtigen uitermate serieus.”
Eind vorig jaar diende er een kort geding wegens het opvragen van gegevens door de Belastingdienst bij de stichting Museumjaarkaart. De rechter oordeelde toen dat de stichting gegevens van een kaarthouder moest verstrekken.